آرمین
چند هایکو از شاعرهای ژاپنی
برای من
فاخته می خواند و کوه
به نوبت
--------------------
شست و شوی سنگ مزار
انگار دست می کشم بر
شانه های پدر
--------------------
صلیبی بر پشت
چشم دوخته بر آسمان
مترسکی
--------------------
جمعیتی پی تابوت
رنگ ماندگار صنوبر ها
در زادگاهم
--------------------
روز مادر
مادرم هیچ کجا نیست
جز بهشت
--------------------
چه رنگی اند
رویای سگ ها
روز میلاد مسیح
--------------------
در این نیمه شب
که حتی بودا
برای دیدن رویا به خواب رفته
چه کس دزدانه
ناقوس معبد را به صدا در می آورد؟
--------------------
دریا و زمین یخ بسته اند
در سرمای این شب
صدایی به گوش نمی رسد
تنها درون من
چیزی باقی ست که یخ نمی زند
--------------------
رو به مرگ
مادری در آغوش دارم
خاموش باشید نواها! خاموش!
صدای قورباغه ها از برنجزاران دور
تا بهشت شنیده می شود
--------------------
و شعری از خودم
اردیبهشت
دلتنگ آبان
بر نیمه جنوبی زمین پرسه می زدم
آن قدر در امتداد رنگ رنگ پاییز رفتم
تا به کرانه ای رسیدم
گویی انتهای زمینی
که تا ساعتی پیش کره می انگاشتم
محو این چشم انداز
فراموش تمام عصاها، چترها و قلاده سگ ها در دست آدمی
بر انتهای زمین نشستم
پاهایم را رها تکان دادم
و آسمان گرد من و روشنی آبان می چرخید
سحر
این منم در آینه یا تویی
برابرم؟
ای ضمیر مشترک، ای خود فراترم!
در من این غریبه کیست باورم نمی شود
خوب می شناسمت در خودم که بنگرم
این تویی، خود تویی، در پس نقاب من
این مسیح مهربان، زیرنام قیصرم
قوم و خویش من هم از قبیله غمند
عشق خواهر من است، درد هم برادرم
سال ها دویده ام از پی خودم ولی
تا به خود رسیده ام، دیده ام که دیگرم
در به در به هر طرف، بی نشان و بی هدف
گم شدم چو کودکی در هوای مادرم
راستی چه کرده ام؟ شاعری که کار نیست
کار چیز دیگری است، من به فکر دیگرم
امیرحسین - مولانا
که دید
ای عاشقان شهری که شهر نیکبختان است
که آن جا کم رسد عاشق و معشوق فراوان است
که تا نازی کنیم آن جا و بازاری نهیم آن جا
که تا دل ها خنک گردد که دل ها سخت بریان است
نباشد این چنین شهری ولی باری کم از شهری
که در وی عدل و انصاف است و معشوق مسلمان است
که این سو عاشقان باری چو عود کهنه می سوزند
وان معشوق نادرتر کز او آتش فروزان است
خداوندا به احسانت به حق نور تابانت
مگیر آشفته می گویم که دل بی تو پریشان است
تو مستان را نمی گیری پریشان را نمی گیری
خنک آن را که می گیری که جانم مست ایشان است
اگر گیری ور اندازی چه غم داری چه کم داری
که عاشق چون گیا این جا بیابان در بیابان است
بخندد چشم مریخش مرا گوید نمی ترسی
نگارا بوی خون آید اگر مریخ خندان است
دلم با خویشتن آمد شکایت را رها کردم
هزاران جان همی بخشم چه شد گر خصم یک جان است
منم قاضی خشم آلود و هر دو خصم خشنودند
که جانان طالب جانست و جان جویای جانان است
......
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
آن
یکی آمد در یاری بزد
گفت
یارش کیستی ای معتمد
گفت
من گفتش برو هنگام نیست
بر
چنین خوانی مقام خام نیست
خام
را جز آتش هجر و فراق
کی
پزد کی وا رهاند از نفاق
رفت
آن مسکین و سالی در سفر
در
فراق دوست سوزید از شرر
پخته
گشت آن سوخته پس باز گشت
باز
گرد خانهٔ همباز گشت
حلقه
زد بر در بصد ترس و ادب
تا
بنجهد بیادب لفظی ز لب
بانگ
زد یارش که بر در کیست آن
گفت
بر در هم توی ای دلستان
گفت
اکنون چون منی ای من در آ
نیست
گنجایی دو من را در سرا
نیست
سوزن را سر رشتهٔ دوتا
چونک
یکتایی درین سوزن در آ
رشته
را با سوزن آمد ارتباط
نیست
در خور با جمل سم الخیاط
کی
شود باریک هستی جمل
جز
بمقراض ریاضات و عمل
دست
حق باید مر آن را ای فلان
کو
بود بر هر محالی کن فکان
هر
محال از دست او ممکن شود
هر
حرون از بیم او ساکن شود
اکمه
و ابرص چه باشد مرده نیز
زنده
گردد از فسون آن عزیز
و
آن عدم کز مرده مردهتر بود
در
کف ایجاد او مضطر بود
کل
یوم هو فی شان بخوان
مر
ورا بی کار و بیفعلی مدان
کمترین
کاریش هر روزست آن
کو
سه لشکر را کند این سو روان
لشکری
ز اصلاب سوی امهات
بهر
آن تا در رحم روید نبات
لشکری
ز ارحام سوی خاکدان
تا
ز نر و ماده پر گردد جهان
لشکری
از خاک زان سوی اجل
تا
ببیند هر کسی حسن عمل
این
سخن پایان ندارد هین بتاز
سوی
آن دو یار پاک پاکباز
گفت
یارش کاندر آ ای جمله من
نی
مخالف چون گل و خار چمن
رشته
یکتا شد غلط کم شو کنون
گر
دوتا بینی حروف کاف و نون
کاف
و نون همچون کمند آمد جذوب
تا
کشاند مر عدم را در خطوب
پس
دوتا باید کمند اندر صور
گرچه
یکتا باشد آن دو در اثر
گر
دو پا گر چار پا ره را برد
همچو
مقراض دو تا یکتا برد
آن
دو همبازان گازر را ببین
هست
در ظاهر خلافی زان و زین
آن
یکی کرباس را در آب زد
وان
دگر همباز خشکش میکند
باز
او آن خشک را تر میکند
گوییا
ز استیزه ضد بر میتند
لیک
این دو ضد استیزهنما
یکدل
و یککار باشد در رضا
هر
نبی و هر ولی را ملکیست
لیک
تا حق میبرد جمله یکیست
چونک
جمع مستمع را خواب برد
سنگهای
آسیا را آب برد
رفتن
این آب فوق آسیاست
رفتنش
در آسیا بهر شماست
چون
شما را حاجت طاحون نماند
آب
را در جوی اصلی باز راند
ناطقه
سوی دهان تعلیم راست
ورنه
خود آن نطق را جویی جداست
میرود
بی بانگ و بی تکرارها
تحتها
الانهار تا گلزارها
ای
خدا جان را تو بنما آن مقام
کاندرو
بیحرف میروید کلام
تا
که سازد جان پاک از سر قدم
سوی
عرصهٔ دور و پنهای عدم
عرصهای
بس با گشاد و با فضا
وین
خیال و هست یابد زو نوا
تنگتر
آمد خیالات از عدم
زان
سبب باشد خیال اسباب غم
باز
هستی تنگتر بود از خیال
زان
شود در وی قمر همچون هلال
باز
هستی جهان حس و رنگ
تنگتر
آمد که زندانیست تنگ
علت
تنگیست ترکیب و عدد
جانب
ترکیب حسها میکشد
زان
سوی حس عالم توحید دان
گر
یکی خواهی بدان جانب بران
امر
کن یک فعل بود و نون و کاف
در
سخن افتاد و معنی بود صاف
این
سخن پایان ندارد باز گرد
تا
چه شد احوال گرگ اندر نبرد
بود
لقمان پیش خواجهٔ خویشتن
در
میان بندگانش خوارتن
میفرستاد
او غلامان را به باغ
تا
که میوه آیدش بهر فراغ
بود
لقمان در غلامان چون طفیل
پر
معانی تیرهصورت همچو لیل
آن
غلامان میوههای جمع را
خوش
بخوردند از نهیب طمع را
خواجه
را گفتند لقمان خورد آن
خواجه
بر لقمان ترش گشت و گران
چون
تفحص کرد لقمان از سبب
در
عتاب خواجهاش بگشاد لب
گفت
لقمان سیدا پیش خدا
بندهٔ
خاین نباشد مرتضی
امتحان
کن جملهمان را ای کریم
سیرمان
در ده تو از آب حمیم
بعد
از آن ما را به صحرایی کلان
تو
سواره ما پیاده میدوان
آنگهان
بنگر تو بدکردار را
صنعهای
کاشف الاسرار را
گشت
ساقی خواجه از آب حمیم
مر
غلامان را و خوردند آن ز بیم
بعد
از آن میراندشان در دشتها
میدویدند
آن نفر تحت و علا
قی
در افتادند ایشان از عنا
آب
میآورد زیشان میوهها
چون
که لقمان را در آمد قی ز ناف
می
بر آمد از درونش آب صاف
حکمت
لقمان چو داند این نمود
پس
چه باشد حکمت رب الوجود
یوم
تبلی والسرائر کلها
بان
منکم کامن لا یشتهی
چون
سقوا ماء حمیما قطعت
جملة
الاستار مما افضعت
نار
زان آمد عذاب کافران
که
حجر را نار باشد امتحان
آن
دل چون سنگ را ما چند چند
نرم
گفتیم و نمیپذرفت پند
ریش
بد را داروی بد یافت رگ
مر
سر خر را سر دندان سگ
الخبیثات
الخبیثین حکمتست
زشت
را هم زشت جفت و بابتست
پس
تو هر جفتی که میخواهی برو
محو
و همشکل و صفات او بشو
نور
خواهی مستعد نور شو
دور
خواهی خویشبین و دور شو
ور
رهی خواهی ازین سجن خرب
سر
مکش از دوست و اسجد واقترب